Są to obiekty materialne, ściśle związane z działalnością człowieka i przez niego wytworzone, stanowiące przedmiot wartościowy pod względem turystycznym ( przedmiot zainteresowania turystów ).
Walory kulturowe możemy podzielić podobnie jak naturalne np. ze względu na funkcje ( i tu też mamy specjalistyczne, kulturowe, historyczne ) lub na grupy zawierające:
1. zabytki archeologiczne,
2. muzea etnograficzne, skanseny i ośrodki twórczości ludowej,
3. zabytki architektury i budownictwa,
4. muzea sztuki i zbiory artystyczne,
5. muzea biograficzne i literackie,
6. muzea specjalistyczne i obiekty unikatowe,
7. obiekty historyczno - wojskowe,
8. miejsca i muzea martyrologii,
9. zabytki techniki i przemysłu,
10. współczesne imprezy,
11. miejsca pielgrzymkowe.
Ad.1
Do bardzo atrakcyjnych i cennych walorów krajoznawczych należy zaliczyć obiekty najstarszej historii ludzkości - zabytki archeologiczne. Stanowiska archeologiczne można podzielić na siedem rodzajów obiektów:
grodziska - pozostałości dawnych osad, znanych na ziemiach polskich od schyłku epoki brązu i okresu halsztackiego ( 900-400 lat p.n.e. )
kurthany - nasypy ziemne lub kamienno - ziemne, przeważnie wznoszone na grobach wybitnych ludzi. Znane są na ziemiach polskich od epoki środowego neolitu ( 4500-1700 lat p.n.e. ) aż po średniowiecze
jaskinie - miejsca zamieszkania człowieka w paleolicie ( ok. 130 tys. lat p.n.e. )
miejsca kultu - kopce, wzgórza itp. związane z różnymi systemami wierzeń - w tym również z chrześcijaństwem
ośrodki produkcyjne - pozostałość ośrodków hutniczych, pieców garncarskich itp.
osady otwarte - nieobronne skupiska chat, najczęściej spotykane na ziemiach polskich typy stanowiska archeologiczne
cmentarzyska - z grobami, pochodzą głównie z okresu rzymskiego ( początek n.e. - 375 r. ) i średniowiecza.
Prace wykopaliskowe prowadzone są na wielu terenach w Polsce i obejmują wszystkie epoki archeologiczne. Szczególnie intensywne badania były prowadzone w Krakowie i okolicy, Poznaniu, Opolu, Biskupinie, Brześciu Kujawskim, Wiślicy, Krzemionkach Opatowskich i w wielu różnych miejscowościach. Do ciekawych odkryć archeologicznych doprowadziły wielkie roboty ziemne związane z budową kopalń, hut, tras komunikacyjnych, a ostatnio wodociągu.
Wykorzystanie walorów krajoznawczych obiektów archeologicznych uzależnione jest w dużej mierze od form ich ekspozycji i przystosowania do potrzeb ruchu turystycznego. Najkorzystniejsza formą takiej ekspozycjii jest rezerwat archeologiczny lub zbiory muzeum archeologicznego.
Do najbardziej atrakcyjnych turystycznie obiektów archeologicznych należy zaliczyć:
-Osada Łużycka w Biskupinie
-Grodzisko w Gieczu
-Cmentarzysko w Częstochowie - Rakowie
-Ośrodek produkcyjny ( garncarstwo ) w Igołomii
-Ośrodek górniczy w
