Nikotynizm – skutki palenia tytoniu.
Ocenia się, że 1/3 ludzi na świecie to palacze tytoniu. Palenie tytoniu urosło do rangi poważnego problemu zdrowotnego, psychicznego i ekonomicznego. Powoduje to fakt, że palenie tytoniu i sam dym tytoniowy wraz z zawartymi w nim substancjami szkodliwymi jest przyczyną uzależnień psychicznych i farmakologicznych oraz chorób odtytoniowych. Od kilku lat Polska jest obszarem wzmożonej aktywności międzynarodowych korporacji tytoniowych. Stosują one agresywne metody promocji i reklamy, np. konsumpcja papierosów wzrosła z 2314 sztuk na dorosłego mieszkańca Polski w 1960r. do 3700 sztuk w 1992r.
Szacunki WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), wykazują, że 40% zgonów mężczyzn w Polsce między 35 a 69 rokiem życia wynika z palenia papierosów.
Do palenia tytoniu przyczynia się:
wzorce palaczy tytoniu w środowisku rodzinnym i zawodowym
wzory upowszechniane przez środki masowego przekazu
ogólna dostępność wyrobów tytoniowych i względne niskie ich ceny
poszukiwanie namiastek odprężenia
panujący styl życia
lekceważenie szkodliwości palenia tytoniu
widoczna reklama wyrobów tytoniowych
Obserwuje się wczesne rozpoczynanie oraz znaczne rozpowszechnianie palenia tytoniu wśród dzieci i młodzieży, do czego przyczyniają się powszechna dostępność i względnie niskie ceny wyrobów tytoniowych. Już stopień uzależnienie od palenia tytoniu, określają następujące parametry:
czas zapalenia pierwszego papierosa
gotowość do rezygnacji z pierwszego, porannego papierosa
liczba palonych codziennie papierosów
palenie papierosów w czasie ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
gotowość do powstrzymania się odpalenia w miejscach publicznych
częstość zaciągania się dymem tytoniowym w trakcie palenia.
Toksykologia dymu tytoniowego
Dym tytoniowy zawiera ponad 4000 substancji chemicznych, z których większość została zidentyfikowana jako związki toksyczne, a blisko 60 jako związki o działaniu rakotwórczym. Składnikami głównego strumienia dymu są substancje gazowe, ciekłe i stałe, a najważniejsze z nich to: azot, dwutlenek węgla, wodór, fenol, benzen, amoniak, chlorek winylu, nikotyna, ketony, oraz aldehyd mrówkowy, pirydyny, tlenki azotu, lotne nitrozoaminy. Z biologicznego punktu widzenia najważniejszymi składnikami dymu tytoniowego są:
substancje karcinogenne (są inicjatorami lub promotorami nowotworów)
substancje drażniące (wpływają na błonę śluzową oskrzeli, pobudzają gruczoły oskrzelowe do produkcji śluzu, upośledzająruch rzęsek w drzewie oskrzelowym)
tlenek węgla
nikotyna
Skutki Palenia tytoniu
Konsekwencją zdrowotną rozpowszechniania się palenia tytoniu na kuli ziemskiej jest wzrost zapadalności na różne choroby układu krążenia, a także umieralność z powodu tych chorób, jak również przewlekłych chorób układu oddechowego, nowotworów tytoniozależnych, wśród których pierwsze miejsce zajmują nowotwory płuca.
