Uraz głowy połączony z cechami wskazującymi na jednoczesne uszkodzenie mózgu nazywamy urazowym uszkodzeniem mózgu. Uraz taki może być spowodowany urazem tępym np. uderzeniem w głowę lub przenikającym jak uszkodzenie postrzałowe. Uszkodzenie może być również wynikiem ruchu mózgu wewnątrz czaszki. O przebytym urazie mogą świadczyć:
Utrata przytomności,Amnezja wsteczna, czyli niepamięć pourazowa, Uraz czaszki taki jak złamanie lub pęknięcie,
Rezultatem urazu są widoczne zmiany, ubytki i zaburzenia ruchowe lub/oraz psychologiczne/psychiczne. Zaburzenia takie mogą mieć różny charakter, zasięg, przebiegający od niewielkich wręcz minimalnych stanów zmianowych w mózgu poprzez umiarkowane do ciężkich zaburzeń i ograniczeń funkcji i czynności życiowych. Najpierw, w trakcie uderzenia mówimy o tzw. pierwotnym uszkodzeniu mózgu, dopiero po jakimś czasie, w trakcie rozwoju zmian powikłaniowych mamy do czynienia z uszkodzeniem wtórnym. Pierwotne jest to natychmiastowa, występująca zaraz po urazie śpiączka, brak przytomności. Wtórne to wystąpienie śpiączki u do tej pory przytomnego poszkodowanego lub znaczne i widoczne pogłębienie śpiączki pourazowej pierwotnej.
Jednocześnie mogą wystąpić zaburzenia oddychania, niedowłady i porażenia, wzmożone napięcie mięśniowe, odruchy ścięgniste, spowodowane przez upośledzenia dróg korowo-mózgowych. Inne zmiany współistniejące z uszkodzeniem mózgu to na przykład:
Zaburzenia mowy i artykulacji, Zaburzone pisanie, czytanie, liczenie,
Zaburzenia w obrębie labilności psychicznej (brak spójności i granicy między uczuciami, wpadanie od euforii do depresji i na odwrót).
Rehabilitacja:Przykład;
Pacjentem jest chłopiec w wieku 12 lat z urazowym szkodzeniem mózgu powstałym na skutek wypadku komunikacyjnego. Uszkodzony został pień mózgu, prawa półkula mózgu co spowodowało lekki niedowład lewej strony ciała. Dodatkowo złamanie prawej ręki w przedramieniu.
I etap- ostry okres chorobowy:
Pacjent jest nieprzytomny, wymaga podłączenia do respiratora, nie jest w stanie oddychać samodzielnie. Rehabilitacja sprowadza się do wykonywania ćwiczeń biernych na kończynach zdrowych, prowadzonych w zakresie pełnym, w tempie rytmicznym, umiarkowanie wolnym. Dwa razy na dzień, średnio po około 20 minut. Ćwiczenia te należy wykonywać w pozycjach tzw. izolowanych wraz ze stabilizowaniem odcinka bliższego kończyny. Oprócz ćwiczeń biernych stosuje się również zabiegi profilaktyczne przeciwdziałające powstawaniu odleżyn ograniczeń w zakresie ruchu, zmian zapalnych układu oddechowego. Do takich zabiegów zaliczamy:
Zachowanie zasad higieny i czystości łóżka chorego,
Korekcję oraz zmienianie pozycji ciała chorego- zapobiega to powstawaniu przykurczów, deformacji i pogłębianiu się niedowładów.
