Proces budowlany oraz uczestnicy procesu budowlanego
Proces budowlany
Budowa, jako realizacja obiektu budowlanego jest tylko jednym z kilku etapów inwestycji budowlanej (procesu budowlanego). Aby mogło nastąpić rozpoczęcie tego etapu muszą być spełnione wymogi określone w Prawie budowlanym, a w szczególności musi zostać opracowany projekt i inwestor musi uzyskać decyzję administracyjną o pozwoleniu na budowę (w przypadku pewnych wymienionych w Prawie budowlanym prostych obiektów wystarczy zgłoszenie), która musi stać się decyzją ostateczną.
Uczestnicy procesu budowlanego
Budowa realizowana jest na zlecenie inwestora (lub przez samego inwestora), który zobowiązany jest z mocy art. 18 Prawa budowlanego do zorganizowania procesu budowy, w tym między innymi do zapewnienia wykonywania i nadzoru nad wykonywaniem czynności związanych z realizacją budowy oraz nad prowadzonymi robotami, przez osoby uprawnione do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w wymaganym zakresie i specjalności. W przypadku budowy są to (art. 17 Prawa budowlanego) :
• projektant,
• kierownik budowy i ewentualnie kierownicy robót,
• inspektor nadzoru inwestorskiego (w przypadku budów, dla których jest wymagane w przepisach prawa ustanowienie inspektora).
Oprócz ww. osób może okazać się niezbędnym włącznie w proces budowy innych specjalistów z odpowiednimi uprawnieniami, Np. geodety, geologa, archeologa i innych.
Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych (art. 41 Prawa budowlanego), przy czym zwykle wcześniej następuje przejęcie placu budowy przez kierownika budowy.
Budowa jest złożonym technicznie, organizacyjnie, a także finansowo zespołem działań grupy ludzi. Nadzór i odpowiedzialność za ten proces spoczywa głównie na kierowniku budowy. Podlega on także kontroli ze strony wielu urzędów i instytucji takich jak nadzór budowlany, organa nadzoru administracyjno-budowlanego, inspekcja pracy, straż pożarna, straż miejska i inne, w zakresie ich kompetencji.
Po zakończeniu realizacji budowy, przed przystąpieniem do użytkowania ukończonego obiektu budowlanego, należy zawiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy oraz – w przypadku, gdy taki obowiązek wynika z przepisów – uzyskać pozwolenia na użytkowanie (decyzja administracyjna, która również musi stać się ostateczna, aby zgodnie z prawem móc użytkować obiekt budowlany).
Fazy procesu budowlanego
W fazie pierwszej procesu budowlanego - projektowaniu (inwestycji budowlanej) można wyróżnić ogólnie rzecz biorąc, m.in. następujące elementy:
- zamysł (pomysł) realizacji jakiejś inwestycji budowlanej w postaci budynku, budowli czy każdego innego obiektu budowlanego;
- prawo właściciela do dysponowania terenem (gruntem) przeznaczonym do
