Petra
Skalne miasto Nabatejczyków
Z gr. πέτρα " petra" – skała, z arabskiego البتراء, al-Bitrā.
Nabatejczycy to plemię, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z VII w. p.n.e. Zwali Petrę Rqm (Rakmu), co oznacza "wielobarwna".
Ruiny starożytnego miasta to jedna z największych atrakcji turystycznych Jordanii. Zwiedzając je pod koniec ubiegłego roku przekonałam się, że jest z pewnością najpiękniejszym zabytkiem tego muzułmańskiego kraju.
Położenie i historia
Petra leży w południowo-zachodniej części obecnej Jordanii, na terenie wyżynnym, półpustynnym, w dolinie, wśród skał będących zachodnią częścią masywu Dżabal asz-Szara. W starożytności jedyną drogą do miasta był wąwóz As-Sik. Dlatego właśnie nie została nigdy zdobyta. Nawet Aleksander Wielki nie zdecydował się na podbój Petry, gdyż kosztowałoby go to zbyt dużo czasu i strat w ludziach.
Gdy w 64 p.n.e. na Bliskim Wschodzie zjawił się rzymski wódz Pompejusz Wielki, zaprowadzając nowe porządki polityczne w tym regionie, nie udało mu się narzucić panowania Nabatejczykom, nie mówiąc już o zdobyciu Petry. W 62 p.n.e. przeciwko Petrze wyprawił się kwestor Pompejusza Marek Emiliusz Skaurus, lecz wycofał się podobno po otrzymaniu łapówki 300 talentów. Nie udało się zdobyć Petry później ani królowi Judei, Herodowi Wielkiemu, razem z egipską królową Kleopatrą, ani też cesarzowi Oktawianowi Augustowi. Chociaż militarnie nie zdobyta, ani nie będąca tworem rzymskim, Petra czuła respekt przed Rzymem i swoimi siłami wspierała imperium (np. podczas tzw. wojny aleksandryjskiej w 47 r. p.n.e.). Dawało to władcom skalnego państwa status państwa klienckiego, cieszącego się jako sojusznik imperium znaczną dozą niezależności. Właśnie na ten okres przypada apogeum znaczenia i rozkwitu miasta, szczególnie za czasów panowania króla Aretasa IV (9 p.n.e. – 40 r. n.e.). Szacuje się, że liczba mieszkańców miasta wahała się wówczas w granicach 30-40 000.
Petra nie była zawsze skalnym miastem. Początkowo była małą osadą złożoną z kilku namiotów, ale na przestrzeni wieków rozrosła się znacznie i stała siedzibą władców nabatejskich. Trudno stwierdzić, ile osób mieszkało w Petrze w różnych okresach, gdyż oprócz bogaczy, których stać było na „mieszkania” ze skały i skalne pałace, reszta mieszkała w nietrwałych namiotach, na szczytach wzgórz otaczających Petrę. Po soborze nicejskim w 325 r. w mieście zaczęło dominować chrześcijaństwo i tak było aż do najazdu arabskiego w VII w. Liczne trzęsienia ziemi spowodowały, że w VIII w. miasto całkowicie opustoszało. W średniowieczu, w czasie wypraw krzyżowych, przez 70 lat Petra była twierdzą krzyżowców. Zbudowali oni 2 cytadele.
