Johann Strauss II urodził się 25 października 1825 r. jako pierwsze dziecko z pięciorga dzieci, jakie mieli Straussowie. Ojciec, Johann Strauss I, człowiek o osobowości despotycznej i niezależnej, absolutnie nie życzył sobie, by dzieci poszły w jego ślady. Ale, jak na ironię, wszyscy synowie Straussa: Johann, Joseph i Eduard odnieśli sukcesy właśnie jako muzycy.
Matka Johanna, Anna, dostrzegając talent chłopca, zadbała o jego rozwój. Opłacała lekcje gry na skrzypcach, których mały Johann pobierał w tajemnicy przed ojcem u samego Franza Amona-kapelmistrza jego orkiestry, a następnie u Johanna Antona Kolmanna , a gry na fortepianie u Plachy'ego. Lekcje kompozycji pobierał u Johanna Drechslera. Efekt był taki, że w wieku 6 lat skomponował pierwszego walca. Jego ulubionym zajęciem było przysłuchiwanie się grze ojca. Gdy ojciec wychodził, Johann sam próbował grać to , co zapamiętał. Wprawdzie w 1841 r. poszedł do szkoły handlowej, ale nie przykładał się do nauki. Nie miał serca do bankowości. Opuszczał lekcje, poświęcając wiele czasu skrzypcom i studiowaniu muzyki. W konsekwencji dwa lata później wydalono go ze szkoły za "złe zachowanie".
W 1842 r. ojciec opuścił rodzinę, którą i tak od dłuższego czasu zaniedbywał, i związał się z Emilie Trambusch. Dziewiętnastoletni Johann zmuszony zarabiać na życie, zorganizował własną orkiestrę, z którą występował w Europie od 1852 roku. Była to bardzo długa, kilkuletnia podróż, ale Strauss zyskał przez to ogromną popularność i uznanie wśród ludzi. Na tą długą podróż składał się pobyt w kilkudziesięciu miastach XIX – wiecznej Europy. Z pierwszym koncertem wystąpił w Cassino Dommayera na Hiezingu, odnosząc ogromny sukces. Grał z pasją, jakiej mógł mu pozazdrościć nawet ojciec. Bisował 19 razy, a na koniec, dając ojcu "pstryczka w nos", zagrał jeden z jego walców . Grając w Paryżu Johann zainponował swoim talentem ówczesnemu królowi Francji – Ludwikowi Filipowi. Tak zaczęło się muzyczne współzawodnictwo pomiędzy ojcem i synem. Przez pięć lat Straussowie rządzili niepodzielnie wiedeńskim światem tanecznym walcząc ze sobą o palmę pierwszeństwa.
W 1849 r. umarł niespodziewanie senior Strauss, zaraziwszy się szkarlatyną od córki, którą miał z E. Trambusch. Wiedeń pogrążył się w żałobie po stracie swego bożyszcza. Po jego śmierci Strauss skomponował walc Aeols-Töne op.88, zadedykowany ojcu, po czym połączył obydwie orkiestry w jeden wielki zespół. Tournée po Niemczech, Rosji, Polsce i Stanach przyniosło mu sławę. Najprawdopodobniej pod namową swojej żony Henrietty "Jetty" Treffz, z którą ożenił się w 1862 roku, kierownictwo orkiestry od 1863 roku przekazał braciom: Josefowi i Eduardowi, koncentrując się teraz na komponowaniu.
