Oceniamy Rodiona Raskolnikowa – bohatera powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara”.

Głównym bohaterem powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara” jest Rodion Raskolnikow – dwudziestotrzyletni były student prawa. Autor książki poddał tę osobę bardzo dogłębnej analizie psychologicznej. Postać Raskolnikowa jest pełna sprzeczności i wewnętrznych rozterek, ma skomplikowany i niejednoznaczny charakter. Waha się on pomiędzy wieloma racjami i uczuciami. Z jednej strony to człowiek pomocny i wrażliwy na ludzką krzywdę, jednak z drugiej strony, pogardliwy i zdolny do zabójstwa. Kim tak naprawdę jest Rodion Raskolnikow? Czy kierowało nim dobro czy może zło? Jak to się stało, że inteligentny człowiek posunął się do takiego czynu?


Rodion Raskolnikow mieszka w jednej z najgorszych i najuboższych dzielnic Petersburga – to miejsce biedaków, ludzi z marginesu społecznego, co sprawia, że trudno wyrwać się z tego posępnego i zdradzieckiego otoczenia. Sam Raskolnikow ma problemy finansowe – żyje w skrajnej nędzy, mieszka w obskurnym, ciasnym pokoiku, który nazywa trumną. Ponadto porzuca studia i ma coraz większe długi. Jego sytuacja materialna udziela się także jego aparencji – wygląda niezdrowo, a jego ubranie jest obdarte i zniszczone:

„Ubrany był do tego stopnia nędznie, że ktoś inny, nawet przywykły do chodzenia jak oberwaniec, wstydziłby się w biały dzień wyjść w takich łachmanach na ulicę.”

Jego matka Plucheria oraz siostra Dunia również żyją w biedzie, aby móc zaoszczędzić na naukę i utrzymanie Rodiona. Mimo ciężkiej sytuacji finansowej, Raskolnikow zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości intelektualnych. Ta sprzeczność jest przyczyną jego głębokiej frustracji i rozczarowania. Rodion doskonale wie, że w otaczającym go świecie liczy się tylko majątek człowieka, a nie jego serce czy inteligencja. Ta świadomość sprawia mu ogromny ból, jest przygnębiony, że nie może się należycie rozwijać. Raskolnikow chciałby wiele rzeczy zrobić, zmienić, pragnie skończyć studia, zabezpieczyć rodzinę finansowo. Chociaż bohater nie ma środków na własne cele i samorealizację, ten fakt nie przeszkadza mu w pomocy innym – wyróżnia się wrażliwością na ludzką krzywdę oraz bezinteresownością. Jednocześnie zdaje sobie sprawę, że on sam nie zmieni społeczeństwa, więc nie chce go zaakceptować.


Raskolnikow buntuje się porządkowi moralnemu i społecznemu, wysnuwa własną, zaskakującą teorię. Dzieli wszystkich ludzi na zwykłych i niezwykłych. Ci drudzy, wyjątkowi, do których zalicza również samego siebie, są obdarzeni talentem, napędzają świat i pchają go do przodu. Według Rodiona powinni oni posiadać szczególne, dodatkowe prawa, które pozwalałyby im łamać zasady moralne, usuwać wszystkie bariery, a nawet zabijać dla realizacji ogólnoludzkich, ważnych idei.