Imiesłowy (ściąga)

Imiesłów przymiotnikowy jest nieosobową formą czasownika. Ma znaczenie zbliżone do przymiotnika i odmienia się podobnie jak przymiotnik przez przypadki, liczby i rodzaje. Imiesłowy przymiotnikowe dzielimy na: imiesłowy przymiotnikowy czynne- nazywają cechy, które oznaczają wykonywanie jakiś czynności np. : biegnące dzieci, tzn. dzieci które biegną kończą się na ący, ąca, ące. Imiesłowy przymiotnikowe bierne- nazywają cechy, które oznaczają uleganie jakimś czynnościom lub rezultaty czynności np.: remontowany budynek, tzn. budynek, który ktoś remontuje, rozlana kawa, tzn. kawa którą ktoś rozlał kończą się na: ny, na, ne, ty, ta, te, ni, ci. Imiesłowy przymiotnikowe czynne tworzymy wyłącznie od czasowników niedokonanych. Pisać-piszący, oglądać- oglądający. Imiesłowy przymiotnikowe bierne tworzymy od czasowników przechodnich (zarówno dokonanych i niedokonanych). Pisać-pisany, przepisać- przepisany. W zdaniu imiesłowy przymiotnikowe, podobnie jak przymiotniki, pełnią najczęściej funkcję przydawki lub orzecznika. Napraw te skrzypiące drzwi. Skrzypiące-przydawka. Zaraz zostaną naoliwione. Naoliwione-orzecznik.

Imiesłowy przysłówkowe dzielimy na: współczesne- nazywają czynność równoczesną z czynnością wyrażaną przez orzeczenie zakończone na ąc. Słuchając radia, zmywał naczynia. Uprzednie- nazywają czynność wcześniejszą od czynności wyrażanej przez orzeczenie zakończone są na wszy, lub łszy. Zrobiwszy zakupy wróciłem do domu. W imiesłowach przysłówkowych uprzednich zakończenie wszy występuje po samogłosce, a zakończenie łszy po spółgłosce. Spojrzawszy, otworzywszy, spostrzegłszy, wyszedłszy. Imiesłowy przysłówkowe współczesne tworzymy od czasowników niedokonanych, a imiesłowy przysłówkowe uprzednie od czasowników dokonanych. Pisać-pisząc, zapisać-zapisawszy. W zdaniu wykonawca czynności wyrażonej imiesłowem i czynności wyrażonej orzeczeniem musi być ten sam. Spacerując po molo, zgubiłam okulary przeciwsłoneczne. Nie: Spacerując po molo, zginęły mi okulary przeciwsłoneczne. Imiesłów przysłówkowy wraz z określeniami oddzielamy przecinkiem od reszty zdania. Marzena, nie czekając na odpowiedź, wyszła z pokoju. Z imiesłowami przysłówkowymi przeczenie nie piszemy oddzielnie. Nie patrząc, nie czekając, nie zjadłszy, nie zrobiwszy. Z imiesłowami przymiotnikowymi przeczenie nie piszemy łącznie. Z imiesłowami przymiotnikowymi przeczenie nie można pisać oddzielnie, jeśli imiesłowy te mają wyraźne znaczenie czasownikowe. Nie pracując (nie pracując w danej chwili. Nie rozegrany (którego nie rozegrano).

Related Articles