MARZYCIELE
Starożytność:
Ikar-Dedal(ucieczka z Krety, którą rządził Minos)-Minotaur->labirynt
Ikar->wolność->marzyciel->lot ku wolności->Morze Ikaryjskie i wyspa Ikaria.
Motyw ikaryjski:
-Jarosław Iwaszkiewicz ?Ikar?- Michaś-książka to symbol wolności, ucieczki od rzeczywistości
-Peter Breugl-?Upadek Ikara?
-Tadeusz Różewicz-?Prawa i obowiązki?
-Aleksander Kamiński- ?Kamienie na szaniec? (Zośka)
-Stefan Żeromski- ?Syzyfowe prace
-Juliusz Słowacki ?Reduta Ordona? (przeżył powstanie-zabił się już po)
(-Antoine de Saint-Exupery- miłość)
Osoby:
-Jan Paweł II
-Matka Teresa z Kalkuty
-Mikołaj Kopernik
-Krzysztof Kolumb 1492-odkrycie Ameryki
-Ferdynand Magellan-podróż dokoła świata
-Maria Skłodowska-Curie
-powstańcy biorący udział w powstaniach(?Reduta Ordona?, ?Sowiński w okopach Woli?)
-Himalaiści(Jaś Mela, Marek Kamiński-biegun północny)
-niepełnosprawni
Rola marzycieli: nowe wynalazki, odkrycia; walczą o wolność(walki społeczne, bunty społeczne, zniszczenie muru berlińskiego), odkrywają nowe planety(kosmonauci)
Cytaty:
?Nie poddawaj się rozpaczy. Życie nie jest ani lepsze ani gorsze od naszych marzeń, jest tylko zupełnie inne?. Shakespear
?Marzenia najlepiej maluj człowieka. Powiedz mi, o czym kto marzy, a określę Ci jego charakter?. Ludwik Sztyrmer
MIŁOŚĆ
-Romeo i Julia
-Jurand do Danusi (ojcowska)
-Przypowieść o synu marnotrawnym(ojcowska)
-Mały Książę
-Jacek Soplica i Ewa Horyszkówna(?Pan Tadeusz?)
-Marcin Borowicz i jego matka(macierzyńska)
-Hymn św. Pawła
-?Do M??
WIEK XX
Osiągnięcia: rozszczepienie atomu, telefony komórkowe, komputery- Internet, opanowanie kosmosu, rozwój medycyny, telewizja, antybiotyki.
Klęski: bomba atomowa, totalitaryzm(ZSRR), sytuacja polityczna na Kubie, Białorusi(XXIw.), ludobójstwo, terroryzm(XX/XXIw.), choroby cywilizacyjne: HIV, nowotwory, miażdżyca; upadek wartości rodziny, bezrobocie i ubóstwo, głód
Postacie:
Pozytywne: Ernest Hemingway, Ryszard Kapuściński, Jan Paweł II, Mahomet Ghandi(wolne Indie; ?Trzeba prowadzić wojnę bez walki?), Matka Teresa z Kalkuty, John Kenedi
Mini słowniczek:
-konsumpcyjny styl życia(konsumpcjonizm)- nastawiony na gromadzenie dóbr(mieć, a nie być), poprawę swoich warunków życia, a nie rozwój intelektualny
-amerykanizacja kultury- zalew kultury tworami amerykańskimi(np. kino)
-komercja- nastawienie na zysk
-kultura masowa- przeznaczona dla mas(np. disco-polo)
Tematy egzaminacyjne:
-Z jakim bagażem doświadczeń ludzkość wkroczyła w XXI wiek?
-Życzenia pod adresem XXI wieku(dedykacja do książki o tematyce wojennej)
TOLERANCJA
Mini słowniczek:
-antysemityzm- wrogość wobec osób pochodzenia żydowskiego->holocaust_>faszyzm_>Hitler_>Auschwitz
-nacjonalizm- ruch narodowy z wyraźnym przekonaniem o wyższości własnego narodu
-szowinizm- skrajna postać nacjonalizmu polegająca na podporządkowaniu sobie i nienawiści wobec innych narodów
-alienacja- wyobcowanie
-integracja- przybliżanie się, zespolenie
-stereotyp- utarty, niczym nie poparty sposób myślenia, potoczny obraz rzeczywistości w społeczeństwie
-tolerancja- umiejętność zaakceptowania odmienności przybierającej różnorodne formy(nie może występować wobec zjawisk szkodliwych społecznie); trudność tolerancji polegająca na trudności zaakceptowania odmienności ; tolerancja wobec starości
-rasizm
Utwory:
-Henryk Sienkiewicz ?Mendel gdański?
-Henryk Sienkiewicz Quo Vadis(tolerancja wobec chrześcijan)
Postacie:
-Bruno Schulz- Drohobycz- zginął w getcie
-Zenek Wójcik ?Ten Obcy?- Irena Jurgielewiczowa
Bohaterowie:
-Don Kichot- widzi świat swej wyobraźni i w nim żyje, wyśmiewany i wyszydzany przez otoczenie
-Bernard Zygier(?Syzyfowe prace?)- trafia do szkoły bo z innych go wyrzucili; wyobcowany przez rówieśników z klerkowskiego gimnazjum; nikt z uczniów nie stara się do niego zbliżyć(boją się jego)
-Andrzej Radek(?Syzyfowe prace?)- syn chłopski między dziećmi szlacheckimi
-Mendel gdański(nie tolerowano go, gdyż był wyznawcą innej religii- Żyd)
-Guliwer
-Jan Paweł II
-Matka Teresa z Kalkuty
Cytaty:
-?Człowiek człowiekowi wilkiem. Lecz ty nie daj się zwalczyć?
-?Nauczyć się czegoś od swoich wrogów jest najlepszą drogą by ich polubić?
Przykłady braku tolerancji:
-holocaust
-ludobójstwo
-święta wojna- dżihad
-zamieszki na tle rasowym(Kapuściński)Jugosławia