Temat: Różnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
BIBLIOGRAFIA + KONSPEKT:
I. Literatura podmiotu:
• Borowski Tadeusz, Opowiadania, Pożegnanie z Marią, U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu, Sara, Warszawa 2004, ISBN: 83-7297-024-6
• Goethe Johan Wolfgang, Cierpienia młodego Wertera, Greg, Kraków 2008, ISBN: 978-83-7327-161-6
• Nałkowska Zofia, Medaliony, Sara, Warszawa 2004, ISBN: 83-7297-499-3
• Pieśń o Rolandzie, Greg, Kraków 2008, ISBN: 978-83-7327-243-9
• Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, http://pl. wikisource.org/wiki/Rozmowa_Mistrza_Polikarpa_ze_%C5%9Amierci%C4%85
II. Literatura przedmiotu:
• Auerbach Erich, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2004, ISBN: 83-7255-191-3, s. 185-221
• Burkot Stanisław, Proza 1945-1980, Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1984, ISBN; 83-02-01810-4, s. 111-141
• Markiewicz Agnieszka, Szkolny leksykon motywów literackich, Printex, ISBN: 83-86025-03-4, s. 520-535
• Witczak Tadeusz, Literatura średniowiecza, Warszawa 1999, ISBN: 83-06-02646-2, s. 135-137
III. Dzieła malarskie:
• Holbein Hans, Taniec Śmierci
IV. Ramowy plan wypowiedzi
1. Określenie problemu:
Czym jest śmierć? Jak była przedstawiana w zależności od danej epoki i panujących trendów światopoglądowych?
2. Kolejność prezentowanych argumentów:
Średniowiecze:
a) Ważna rola Boga i religijny charakter średniowiecza.
b) Średniowiecze jako epoka śmierci, w której mieszkańców Europy dotykało wiele różnych plag: zarazy, epidemie i wojny.
c) Motyw memento mori oraz wizerunek śmierci – kostuchy w „Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią” (równość wszystkich ludzi wobec śmierci; śmierć potężna i sprawiedliwa).
d) Motyw danse macabre w ujęciu średniowiecznym i na podstawie drzeworytu Hansa Holbeina (śmierć w roli wodzireja zapraszającego ludzi do tańca; śmierć jako taneczny korowód ludzi wszystkich stanów).
e) Ars moriendi w „Pieśni o Rolandzie” (śmierć jest wynikiem prowadzonego życia, czyli jakie życie taka śmierć; konieczność przygotowania się i godnego akceptowania śmierci).
Romantyzm:
a) Śmierć romantyczna wiąże się ściśle z nieszczęśliwą miłością i bohaterską śmiercią za ojczyznę.
b) Samobójcza śmierć na podstawie powieści J. W. Goethego - „Cierpienie młodego Wertera” (śmierć jako wyzwolenie i uwolnienie od cierpień i trudów życia na ziemi oraz ucieczką do lepszego świata).
Współczesność:
a) Śmierć, która łamie zasady etyczne i gwałci prawa człowieka.
b) Śmierć, której wymiar i okrucieństwo prześcignęły wszystkie epoki – na podstawie „Opowiadań” T. Borowskiego (Pożegnanie z Marią, U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu).
