Zazdrość/zawiść
Zazdrość to uczucie przykrości i żalu spowodowane czyimś powodzeniem czy sukcesem. Jednocześnie może być to także niepokój co do wierności osoby ukochanej i dążenie do wyłączności w tej sprawie. Silna zazdrość połączona z niechęcią, a nawet nienawiścią do kogoś, komu się powiodło, to zawiść.
Biblia (ST) -1) Kain, zazdrosny o to, że Bóg wejrzał łaskawie na ofiarę Abla, a odrzucił jego ofiarę, zabija brata. Konsekwencją tego będzie wygnanie go do ziemi na wschód od Edenu (por. powieść Steinbecka pt. „Na wschód od Edenu"). 2) Sara, początkowo łaskawa dla nałożnicy Abrahama, Hagar, staje się zazdrosna, gdy na świat przychodzi Izmael. Jej mąż otacza odtąd wielką troską i opieką nieślubne dziecko i jego matkę. Na prośbę Sary oddali ich jed¬nak. 3) Bracia Józefa - patrz: rodzina. 4) Absalom - patrz: konflikt pokoleń.
Biblia (NT) - Przypowieść o synu mar¬notrawnym - patrz: syn.
Mitologia - 1) Hera - patrz: żona. 2) Medea- patrz: żona, rodzina. 3) Hefajs¬tos - chorobliwie zazdrosny o Afrodytę, przyłapał ją na miłosnych igraszkach z Aresem. Narzucił na nich niewidzialną sieć, która spętała kochanków, a potem zaprosił wszystkich bogów, by obejrzeli jego wiarołomną żonę. O dziwo, za¬zdrość Hefajstosa poruszyła bogów mniej niż piękno jego żony.
Homer „Iliada" - Achilles, zagniewa¬ny i zazdrosny o zabraną mu przez Agamemnona brankę, Byzejdę, błaga (za pośrednictwem matki) Zeusa, by ten przechylił szalę zwycięstwa na stronę Trojan. Sam rezygnuje z udziału w wal-kach.
„Pieśń o Rolandzie" - patrz: zdrada. Legendy arturiańskie - patrz: zdrada.
J. Bedier (oprać.) „Dzieje Tristana i Izoldy" - Baronowie, zazdroszcząc Tristanowi jego wyjątkowej pozycji na dworze, opowiedzieli królowi Markowi o romansie wasala z królewską małżon¬ką, by skompromitować rycerza. Na wieść o tym Tristan odjechał z zamku królewskiego.
J. Kochanowski „Pieśń XII, Ks. H"
- Nawiązując do starożytnej maksymy: „Zazdrość jest cieniem chwały", Kocha¬nowski mówi, iż ludzie cnotliwi roz¬budzają w innych zawiść. Dodaje jed¬nak, iż zawiść i związane z nią nie-przyjemności zostaną cnotliwym wyna¬grodzone przez Boga.
W. Szekspir „Otello" - patrz: zdrada.
W. Szekspir „Hamlet" - Klaudiusz, zazdroszcząc bratu sławy, władzy, a tak¬że żony, postanawia wziąć historię w swoje ręce. Zabija Hamleta ojca, żeni się z Gertrudą i koronuje na króla Danii.
P. Corneille „Cyd" - Diego, ojciec Roderyka, otrzymuje zaszczytny urząd wychowawcy syna królewskiego. Go-mes, ojciec Chimeny, zazdrosny o za¬szczyty, jakie przypadły przyjacielowi, w kłótni z nim uderza go w twarz. Zapoczątkuje to splot wydarzeń w dra¬macie.
J.W.