BUDOWA ZIEMI
ISkorupa ziemska(do 80 km)
A)wartstwa granitowa- SiAl
2,6g/cm3-ciężar właściwy
1/7 n.p.m, 6/7 p.p.m.
nieciągła,pod ląd.,brak pod oc.
B)w.bazaltowa- SiMa
3g/cm3 cieńsza i ciągła,w miarę jednak.grubości
C)w.osadowa- nie ma w górach,jest w dol. ,niz.,na szelfie mor. I w tam,gdzie rzeki wpad.do morza
IIPłaszcz ziemski(do 2900km)
A)p.górny(zew.)-CrFeSiMa
3,4g/cm3; jego najb.zew.cz.ma właśc..plastyczne-astenosfera
B)p.dolny(wewn.) 5-6g/cm3
IIIjądro
A)j.zewnętrzne
9-12g/cm3
stan ciekły
B)j.wewnętrzne
13-17g/cm3
stan stały
IVpowierzchnie nieciągłości:
-Conrada(bazalt.-granit.)
-Moho(skorup.z.-płaszcz)
-Gutenberga(płaszcz-jądro)
-Lehmana(j.zew-j.wew.)
-Golicyna
-Repettiego
Badania wnętrza Ziemi:
-bezpośrednie(pomiar,wiercenie do 13km)
-pośrednie(inne nauki),np.:
*metoda sejsmiczna-f.podłużne zmien.kier.na różnym podłożu->odkrycie pow.niec.;
f.poprzeczne przech.tylko przez ciała stałe
*m.grawimetryczna-bada s.cięzkości
*m.radioaktywna-zajmuje się promieniotwórczością, odkrycie złóż uranu
*m.magnetyczna-odkrycie rud żelaza
Najmniejszy skł.-pierwiastek,122;najliczniej w skorup.ziem.-tlen:50%, krzem:20%,glin:10%,żelazo i wapń:po5%.
Cechy minerału: twardośc(rys.1po2), łupliwość(rozpad pod wpł.uderzenia na ideal.równe kawał.), przełam(brak łupliwości)
Skała-zespół jednorodnych bądź różnorodnych minerałów: magmowe,osadowe,przeobrażone.
MAGMOWE:
a)magma krzepni wew.Ziemi-głębinowe;bud.jawnokrystaliczna, powolna krystalizacja w wys.temp.;np.:granit,sjenit,dioryt
B)na pow.Ziemi magma-wylewne;bud.skrytokrystaliczna,szybka krystalizacja;np.:porfir(2etapy powst),bazalt
OSADOWE:
a)okruchowe-z rozpadu innych skał; 5 frakcji:iłowa, mułowa, piaskowa, żwirowa(zlepieńce), blokowa(bokowisko)
b)organiczne-z org.roślinnych/zwierzęcych zwierzęcych śr.wodnym lub lądowym;np:węgiel,wapień,kreda
c)chemiczne-powst.przez wytrącanie się osadów z roztworu;np.sól, gips
PRZEOBRAŻONE:
Powst.gdy s.wcześniej powstałe dostają się do wn.Żiemi;w wys.tempuległy ponownej kryst.bez zmiany st.skup;pod wpł.wys.ciś.sprasowienie->najtrwalsze;np.:marmur(wapień),gnejs(granit),łupek łyszczkowy(s.magmowe),ł. dachówkowy(s.osad.)ł. kwarcowy szary(piaskowiec)
Zjawiska sejsmiczne-drgania s.ziemskiej na skutek ruchów płyt tektonicznych;miejsce narodzin trzęsienia Ziemi-hipocentrum; fale podłużne-we wsz.kierunki,przez wsz.st.skup.,docieraja 1do pow.Ziemi(P);fale poprzeczne-przech.tylko przez c.stałe,Roch.się prostopadle,(S);fale powierzchniowe-wzbudzone przez inne na pow.(L);epicentrum-punkt na pow.znajd.się najbl.hipocentrum,nasil.drgania,rozch.się od niego w postaci kół
Rodzaje trzęsień:tektoniczne,zapadliskowe,wulkaniczne
Zjawiska wulkaniczne:wydobywanie się magmy na pow.;ognisko magmowe;siła wypychająca to zawarte w m.gazy(SO,CO2)
A)magma podnosi się całą pow.do pow.Ziemi->erupcja powierzchniowa;
B)wzdłuż pęknięcia->e.liniowa
C)kominem->e.kominowa
Rodzaje wulkanów:
-lawowe:kształt opływowy,m.zasadowa;
-eksplozywne:w.stożkowate,m.kwaśna trzęsienia Ziemi
-gazowe:npMontPelee
Dyslokacja- deformacja
