Słowa „statystyka”, „statystyk”, „statystyczny” w ich obecnym znaczeniu liczą zaledwie 100 lat. Termin statystyka pochodzi od łacińskiego słowa „status” – co oznacza państwo.
Zbieranie i zestawianie danych określano ogólnie nazwą statystyka. Dziś także używamy tego terminu w sensie zestawień liczbowych, czy też w sensie zbierania i porządkowania pewnych danych.
Z czasem statystyka obejmuje coraz to inne dziedziny życia –oprócz ekonomicznych i społecznych, w naukach eksperymentalnych, jak np. antropologii, biologii, medycynie, fizyce, chemii, astronomii, rolnictwie i innych.
Zatem nie wystarcza już samo zestawienie i porządkowanie danych, nasuwa się konieczność wyrażania właściwości całego materiału liczbowego, za pomocą jednej lub kilku specjalnych liczb, które by ten materiał najlepiej charakteryzowały. Liczby te nazywamy charakterystykami lub statystykami. Godzi się w tym miejscu zwrócić uwagę, że ostatnio słowo „statystyka” jest używane dla oznaczenia szczególnego rodzaju estymatora (szacunku) obliczonego z obserwowanych danych.
Mamy tu do czynienia ze statystyką w sensie pewnych metod statystycznych.
Tablice statystyczne.
Wyniki obserwacji statystycznej przedstawiamy zazwyczaj w postaci tablic. Tablice statystyczne dają liczbowy obraz struktury badanej zbiorowości. Charakteryzują one badane zjawiska, np. społeczno – gospodarcze, za pomocą liczb podanych w pewnej kolejności i wzajemnie ze sobą powiązanych. Tablice statystyczne stanowią podstawową treść roczników statystycznych i innych publikacji GUS.
Tablica statystyczna jest zatem formą systematycznego uporządkowania danych liczbowych w sposób umowny. Dzięki swojej zawartości ułatwia poznanie badanego zagadnienia i umożliwia porównanie zawartych w niej liczb. Dzięki tablicom statystycznym możemy wykryć i poznać prawidłowości występujące w badanych zjawiskach.
Ze względu na chronologię badań, tablice dzielimy na:
• robocze (surowe) – w nich gromadzimy surowy materiał statystyczny, dane liczbowe, które podlegać będą dalszej „obróbce” (porządkowanie i grupowanie);
• wynikowe (analityczne) – będące ostatecznym produktem tabelarycznego opisu badanego zjawiska, mogą być publikowane i stanowić podstawę wszelkich analiz statystycznych.
Bardzo ważną rolę odgrywa zewnętrzna forma tablicy, jej szata graficzna. Tablica statystyczna powinna być przejrzysta i czytelna. Zasadniczo każda tablica składa się z 3 części:
1. nagłówka (tytułu tablicy) – powinien w kilku słowach w sposób zwięzły, lecz wyczerpujący wyrażać treść tablicy. Powinien zawierać określenie:
• badanej zbiorowości pod względem rzeczowym, przestrzennym i czasowym;
• cechy, według której dokonaliśmy grupowania, np. Ludność Polski w 1977 r.
