Światowa Organizacja Zdrowia bije na alarm: w XXI wieku grozi nam epidemia otyłości. Specjaliści usiłują jej zapobiec. Organizowane są Międzynarodowe Warsztaty Leczenia Otyłości w celu wymiany doświadczeń i koordynacji działań. Ostatnie - piąte - odbyły się w listopadzie 1999 w Wiedniu. Wdrażane są długofalowe międzynarodowe programy łączące wysiłki lekarzy i firm farmaceutycznych. Dla zwrócenia uwagi społeczeństwa na doniosłość problemu dzień 1 marca jest obchodzony jako Światowy Dzień Walki z Otyłością.
Otyłość (łac. obesitas) – patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia. Za otyłość uważa się (med. stwierdza), jeżeli tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn i 25% u kobiet. Nie tylko ilość, ale również rozmieszczenie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej ma znaczenie. Zgromadzenie tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej nazywa się otyłością brzuszną (otyłość androidalna) ma większe znaczenie patologiczne niż równomierne rozłożenie lub podskórne zgromadzenie tkanki tłuszczowej. Stwierdzono, że otyłość zwiększa ryzyko zapadalności na niektóre choroby, w tym choroby układu krążenia, cukrzycę typu 2, obturacyjny bezdech senny, niektórych typy nowotworów, zapalenie kości i stawów i dlatego też skraca oczekiwaną długość życia. Wyjątkowo duża otyłość prowadzi do niepełnosprawności.
Dokładne, stosowane w badaniach naukowych metody oznaczania ilości tkanki tłuszczowej organizmu to:
bioimpendancja elektryczna ciała
podwójna absorpcjometria (DXA)
tomografia komputerowa z oceną planimetryczną
jądrowy rezonans magnetyczny
metody sonograficzne USG
metody izotopowe.
W praktyce stosuje się, prostsze metody przybliżone:
pomiar masy ciała (wagi ciała) i obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI) lub wskaźnika WHR (waist-hip ratio)
pomiar grubości fałdu skórnego.
Dla osób dorosłych i o przeciętnych warunkach umięśnienia, wskaźnik BMI dobrze odzwierciedla zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie.
BMI
• wartość prawidłowa 19-25
• nadwaga 25-30
• otyłość >30
• skrajna otyłość >40
WHR
wartość prawidłowa dla mężczyzn – 0,9
wartość prawidłowa dla kobiet – 0,7
obwód brzucha mierzony na poziomie talii nie powinien przekraczać połowy pomiaru wzrostu
Choroby i objawy związane z otyłością:
• cukrzyca typu 2
• choroby układu ruchu
• nadciśnienie tętnicze
• zawał serca i mózgu
• wylew
• zatorowość
• zwyrodnienia kręgosłupa
• choroby nerek
• kamica żółciowa
• większe tendencje do nowotworów
• rozstępy
Najczęstszą przyczyną powstawania otyłości jest przekarmianie (zbyt duża wartość energetyczna pożywienia w stosunku do zapotrzebowania organizmu).
