Sztukę klasyczną, nawiązującą często do dzieł starożytnych, cechuje:
- jasność
- racjonalizm
- równowaga
- zachowanie proporcji
- dążenie do rozumnego odtworzenia natury
- prostota
- harmonia
- porządek
- uniwersalizm
- syntetyczność.
Cechy stylów klasycznych:
-> Sztuka starożytnej Grecji (V-VIw. p.n.e.) i Rzymu (przełom Iw. p.n.e. i I w. n.e.):
prostota kompozycji (proste formy geometryczne), statyka, regularne proporcje;
Łuk triumfalny Tytusa w Rzymie, świątynia na ateńskim Akropolu - Erechtejon, greckie malowidło
wazowe
-> Styl renesansowy (XV-XVIw.)
monumentalizm, proste formy geometryczne, nawiązywanie do wzorów starożytnych, naśladowanie
natury, perspektywa linearna;
Leone Battista Alberti - kościół św. Andrzeja w Mantui, Michał Anioł "Chrystus Zmartwychwstały",
Jan van Eyck "Madonna kanclerza Rolin"
-> Styl klasycystyczny lub neoklasycystyczny (XVIII-XIXw.):
nawiązywanie do sztuki starożytnej i renesansowej, dbałość o porządek kompozycyjny, wyrazisty
światłocień, skłonność do wyszukanych póz i patetycznych scen;
Antonio Canova "Perseusz z głową Meduzy", Jacques Louis David "Leonidas pod Termopilami",
Wawrzyniec Gucewicz - katedra w Wilnie
Style antyklasyczne cechuje:
- dynamika
- skomplikowanie
- subiektywizm
- zachwianie proporcji
- odejście od naśladowania natury
Cechy stylów antyklasycznych:
- Styl romański (XI-XIIw.):
silnie rozczłonkowana bryła, okrągły łuk na sklepieniu i w niewielkich oknach, uproszczenie sylwetki ludzkiej, jednoplanowość, brak perspektywy, linearyzm; "Trzej królowie u Heroda", Drzwi gnieźnieńskie, Kolegiata w Turnie pod Łęczycą
- Styl gotycki (XII-XVw.):łuk ostry, strzeliste formy, bogactwo, skomplikowanie bryły, skłonność do deformacji, ostre i wyraziste kolory, wydłużanie postaci ludzkiej; Katedra w Reims, Ołtarz mariaci Wita Stwosza, Dirk Bouts "Sprawiedliwość cesarza Ottona"
- Styl barokowy (XVII-XVIIIw.):wykorzystanie linii krzywej, skłonność do scen dynamicznych, fascynacja ruchem, śmiałe zestawienie barw, skomplikowane kompozycje; Francesco Borromini - kościół San Carlo alle Quattro Fontane, Gianlorenzo Bernini "Apollo i Dafne", Peter Paul Rubens "Przybycie Marii Medycyjskiej do Marsylii"
- Styl romantyczny (I poł. XIXw.):nawiązywanie do różnych styłow historycznych, nastrojowość, symbolika, śmiała kolorystyka, fascynacja naturą; Pałacyk w Opinogórze, Jean Baptiste Carpeaux "Taniec", Caspar David Friedrich "Opactwo w dąbrowie", William Turner "Pożar Parlamentu"
- Styl secesyjny lub modernistyczny (przełom XIX i XXw.):linearyzm, zamiłowanie do ornamentyki, nawiązywanie do płynnych form roślinnych;Antonio Gaudi - Casa Batllo w Barcelonie, Wacław Szymanowski - pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie, Stanisław Wyspiański "Staś śpiący".
