Utwór „Evviva l’arte” jest swoistym rodzajem manifestu, określa on program wartości, które są dla artystów najważniejsze, a które mniej ważne. W wierszu została wykorzystana liryka bezpośrednia, a zbiorowy podmiot liryczny stanowi grupę artystów, generację Młodej Polski:

„My, artyści”

Cały utwór oraz sam jego tytuł: „Eviva l’arte!” („Niech żyje sztuka!”) nawiązują do filozofii Schopenhauera oraz mocno korespondują z romantyczną koncepcja sztuki i artysty.

Zenon Ziembiewicz to urodzony w Boleborzy syn rządcy. Wywodzi się on ze zubożałej rodziny szlacheckiej. W młodości cechowała go ambicja. Wierzył w ideały, które w późniejszych etapach życia okazały się niemożliwe do spełnienia.
Pomimo, iż Zenon pnie się po szczeblach kariery zostając nawet prezydentem miasteczka, nie unika boleborzańskiego schematu.

„Kowal” Leopolda Staffa próbą przełamania tendencji schyłkowych w literaturze Młodej Polski

Liryka młodopolska kojarzy się przede wszystkim ze schyłkowymi, dekadenckimi nastrojami, z:

-wyrazem zniechęcenia
-rozczarowania
-poczucia bezsensu istnienia
-z odrzuceniem wszelkich wartości
-chęcią ucieczki w nirwanę

Po przełomie wieku, coraz wyraźnej nasilają się tendencje odrzucające pesymizm, a propagujące postawę aktywistyczną.

Utwór Kazimierza Przerwy-Tetmajera jest przykładem liryki roli, a zbiorowym podmiotem lirycznym są mgły nocne:

„Cicho, cicho nie budźmy śpiącej wody w kotlinie”

Tematem opisu wiersza jest pejzaż górski uchwycony w specyficznej porze świtu, kiedy zaciera się granica między dniem a nocą.