"Dział się w Strawczynie dnia pierwszego listopada tysiąc osiemset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie pierwszej po południu. Stawił się Wincenty Żeromski, dzierżawca z Strawczyna, lat czterdzieści sześć mający, i w przytomności Walentego Sawczyka lat czterdzieści dwa i Jana Zajęckiego lat sześćdziesiąt pięć mających, rolników z Strawczyna, okazał nam dziecię płci męskiej, oświadczając, iż takowe urodziło się dzisiaj o godzinie piątej rano w Strawczynie z jego małżonki, Józefy z Katerlów, lat dwadzieścia dziewięć mającej.

Stefan Żeromski to niewątpliwie jeden z najwspanialszych polskich prozaików. Jego pseudonimy literackie to: Maurycy Zych i Józef Katerla. Żył on w latach 1864-1925. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej o żywych tradycjach patriotycznych. Swoje lata młodzieńcze spędził w niewielkiej wsi pod Kielcami – Ciekotach.

Nowela ta liczy sobie sto lat. Często jest cytowana. Tytuł jest używany jako skrót określający postawę wobec życia. Przez "Siłaczkę" w popularnym rozumieniu pojmuje się osoba oddaną idei niesienia oświaty nawet kosztem własnego życia i zdrowia. Tak postępuje Stasia- nauczycielka wiejska. Stasia zjawiła się na kartkach noweli w drugiej jej części.

Stefan Żeromski

Kręgi tematyczne i problemowe opowiadań Stefana Żeromskiego.

Opowiadania Stefana Żeromskiego ukazują dokładny obraz ziem polskich epoki po powstaniu styczniowym i uwłaszczeniu. Jednak tematyka tych dzieł sięga dalej - "O żołnierzu tułaczu" to opowiadanie o czasach napoleońskich.