W epoce oświecenia uprawiano wiele gatunków literackich, zarówno tych, które były znane również w poprzednich epokach (bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka), jak i nowych, stworzonych w tym okresie (nowożytna powieść, nowe formy publicystyki prasowej – esej, felieton). Odwoływano się często do tradycji antycznej, którą to twórcy oświeceniowi byli zafascynowani, a także do kreowanych zgodnie z tendencjami ówczesnej epoki.

Ziemianin-szlachcic najwyżej cenił życie osiadłe, najchętniej w wiejskim ustroniu. "Serce roście patrząc na te czasy" - to główna formuła poetycka rozpoczynająca pieśń drugą z ksiąg pierwszych. Pieśni Jana Kochanowskiego uważane są za manifestację renesansowego optymizmu. Nadchodząca wiosna wywołuje u ziemianina radość i nadzieję w sercu.

Zanim nastała epoka Oświecenia, ludzie nie wiedzieli co to jest tolerancja. Myśleli, że jak ktoś jest inny, ma odmienną wiarę, pochodzi z innego kraju, bądź coś w tym stylu, to jest gorszy, trzeba go potępiać, nienawidzić a czasem nawet zabić. Z tego powodu było ogrom wojen, śmierci, problemów, a przecież chrześcijaństwo (inne religie także) mówi: "Kochaj bliźniego swego jak siebie samego".

Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego oświecenia

Wiek XVIII, wiek oświecenia był dla Polski czasem trudnym, ale i ważnym. Na ten okres właśnie przypadły 3 rozbiory, ale tez próby ratowania chylącej się ku upadkowi Rzeczpospolitej. Jedną z takich prób był Sejm Czteroletni (1788-1792), w czasie obrad którego stronnictwo patriotyczne (królewskie) usiłowało wprowadzić w życie reformy prawne i gospodarcze, mające wzmocnić osłabiony ingerencją obcych państw kraj.